Rok 2015 jest ostatnim rokiem mijającego okresu regulacji największych elektroenergetycznych operatorów systemów dystrybucyjnych (OSD). Dotychczasowy, kończący się model regulacji pozwolił na osiągnięcie kluczowych dla bezpieczeństwa dostaw energii celów oraz zapewnienie stabilnych warunków do prowadzenia działalności dystrybucyjnej, a przede wszystkim inwestycji sieciowych.
Mając to na uwadze Prezes Urzędu Regulacji Energetyki podjął decyzję o wprowadzeniu elementów regulacji jakościowej. Nowy model regulacji z elementami jakościowymi, bazując na pozytywnych efektach dotychczasowej polityki Regulatora, będzie służyć podniesieniu jakości usług dystrybucji energii elektrycznej przy zachowaniu ich dostępności cenowej, a także utrzymaniu dotychczasowego poziomu inwestycji.
? Celem wprowadzenia regulacji jakościowej jest przede wszystkim poprawa jakości świadczonych odbiorcom usług dystrybucji m.in. poprzez poprawę jakości i niezawodności dostarczania energii, poprawę jakości obsługi odbiorców oraz zapewnienie optymalnego poziomu efektywności realizowanych inwestycji ? wyjaśnił Maciej Bando, szef URE. ? W nowej regulacji wprowadzamy szereg wskaźników, które mają być na koniec okresu regulacji, czyli w 2020 roku, poprawione o 50%. Przykładowo obecnie średni czas przerw w dostawach prądu ? tzw. SAIDI ? wynosi 272 minuty rocznie. Celem nowej regulacji jest skrócenie go do 136 minut w roku 2020 ? dodał.
Poza średnią europejską
Zatwierdzone przez prezesa URE w planach rozwoju, a następnie w taryfach dystrybutorów, nakłady na inwestycje przedsiębiorstw sieciowych w ostatnich pięciu latach wzrosły o 53%. Pomimo to, poziom wskaźników przerw w dostawach prądu w Polsce (SAIDI, SAIFI) nadal odbiega od średniej europejskiej, która dla przerw nieplanowanych wynosi średnio od 50 do 150 min. W związku z tym Regulator uznał, że w okresie regulacji jakościowej zostanie zastosowany wariant, w którym nie przewiduje się przyznawania przedsiębiorstwom ?premii? za wypełnianie wskaźników regulacji jakościowej.
Prace nad regulacją jakościową trwają od połowy 2013 roku. W 2014 roku prezes URE zobowiązał pięciu największych OSD do zainstalowania bilansujących liczników w stacjach transformatorowych Sn/nN w takiej ilości, aby na koniec 2015 roku obsługiwały one reprezentatywną grupę odbiorców, tj. tak, aby na początku okresu regulacji objąć tym opomiarowaniem 51% odbiorców w kraju, a następnie sukcesywnie na koniec 2018 roku co najmniej 80% tej populacji. Na tej podstawie będzie możliwe zmierzenie m.in. czasu trwania przerw w dostawach po stronie niskiego napięcia i w konsekwencji podjęcie działań przez OSD, których celem będzie dalsze podniesienia jakości usług.
Zatem główny nacisk zostanie położony na poprawę jakości usług dystrybucji energii elektrycznej, a wskaźnikami mającymi bezpośredni wpływ na przychód regulowany OSD będą wskaźniki przerw w dostarczaniu energii elektrycznej (SAIDI, SAIFI) oraz wskaźnik czasu realizacji przyłączenia odbiorców IV i V grupy przyłączeniowej. Ponadto po dwóch latach od wprowadzenia regulacji jakościowej nastąpi uzupełnienie modelu o wskaźnik czasu przekazywania danych pomiarowo-rozliczeniowych (ważny element np. w przypadku zmiany sprzedawcy). Dodatkowo, w późniejszym okresie przewiduje się monitorowanie innych wskaźników takich jak np. czas wydania warunków przyłączenia do sieci o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1 kV, czas udzielenia odpowiedzi na zapytanie lub reklamację klienta czy sprawność procesu przyłączenia mikroinstalacji.
? Wdrożenie regulacji jakościowej niewątpliwie będzie wyzwaniem dla spółek dystrybucyjnych. Od 2016 roku każda przerwa w dostawie energii elektrycznej będzie miała wpływ na wartość ocenianego wskaźnika jakości usług dystrybucji energii elektrycznej świadczonych odbiorcom ? zaznaczył Maciej Bando.
Efektywne wykonanie celów regulacji jakościowej będzie mogło przełożyć się na wymierne korzyści dla OSD w postaci braku obniżenia kwoty wynagrodzenia z kapitału w taryfach na rok 2018 i lata następne Wynika to z faktu, że dane dotyczące wykonania tych celów w 2016 roku będą znane dopiero w 2017 roku i stanowić będą podstawę do ustalenia kwoty zwrotu z kapitału na 2018 rok.
Regulacja jakościowa
Transparentne działania prezesa URE przejawiające się w szczególności w przedstawieniu na początku prac koncepcyjnych elementów regulacji jakościowej już przełożyły się na zapoczątkowanie procesu poprawy jakości usług dystrybucji energii, co potwierdza słuszność aktualnie realizowanej polityki Regulatora. Jak podkreśla prezes Urzędu celem wprowadzenia regulacji jakościowej jest przede wszystkim poprawa jakości oferowanych odbiorcom usług i zoptymalizowanie zobowiązań ponoszonych przez odbiorców, a nie zwiększenie korzyści dla przedsiębiorstw.
Główne cele wprowadzenia regulacji jakościowej:
- poprawa jakości usług dystrybucji energii elektrycznej świadczonych odbiorcom i niezawodności dostarczania energii elektrycznej ? skrócenie czasu przerw i czasu przyłączeń do sieci o 50%;
- wprowadzanie innowacyjnych rozwiązań optymalizujących inwestycje, tj. minimalizujące koszty przy określonym poziomie osiąganych celów w zakresie jakości usług świadczonych odbiorcom energii;
- obniżenie strat sieciowych (zarówno technicznych jak i handlowych);
- poprawa jakości obsługi procesu zmiany sprzedawcy, w tym skrócenie terminów i usprawnienie procesu przekazywania danych pomiarowych.
Regulacja jakościowa będzie dotyczyć pięciu największych OSD i będzie obejmować lata 2016-2020, przy czym w 2017 roku zostanie przeprowadzona weryfikacja zastosowanych założeń oraz metod.
W kolejnym okresie regulacji, tj. od roku 2021, pomiary wskaźników jakościowych będą jeszcze bardziej dokładne i zejdą z poziomu średnich na niskie napięcia, czyli generalnie będą mierzone u odbiorców.